Điều trị hôi miệng

Điều trị hôi miệng Ngày đăng: 25/01/2021

Hôi miệng (còn gọi là “hơi thở có mùi”) là một trong những than phiền thường gặp, gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng không chỉ về mặt tâm lý, giao tiếp xã hội mà còn cả đến công việc, tài chính. Tuy nhiên, chỉ một số ít bệnh nhân nhận thức được vấn đề này; phần lớn còn lại, họ chỉ biết được bản thân mắc chứng hôi miệng thông qua phản ánh từ những người đối diện. Bác sĩ Răng Hàm Mặt có thể làm gì để giải quyết chứng hôi miệng ở nhiều bệnh nhân ? Bằng cách nào để chúng ta loại trừ được nguyên nhân sinh lý của tình trạng hôi miệng ? Trong bài viết dưới đây, chúng tôi xin trình bày về các nguyên nhân gây hôi miệng cũng như từng lựa chọn điều trị tương ứng.

Nguyên nhân gây hôi miệng

Hầu hết các tình trạng hôi miệng có nguồn gốc từ khoang miệng, sinh ra bởi vi khuẩn trong miệng sản sinh các hợp chất sulphur bay hơi có mùi hôi, bao gồm:

  • Hydrogen sulphide __ H­­2S
  • Methyl mercaptan __ CH3SH
  • Dimethyl sulphide __ (CH3)2S

Vi khuẩn chịu trách nhiệm sản xuất các hợp chất sulphur bay hơi có mùi hôi là hợp chất được tìm thấy nhiều nhất trên bợn lưỡi và túi nha chu sâu liên quan đến bếnh lý viêm nướu và viêm nha chu. Chứng khô miệng cũng làm gia tăng sự tăng trưởng vi khuẩn và góp phần vào tình trạng hôi miệng. Vì vậy, một quy trình kiểm tra kỹ lưỡng để chẩn đoán chính xác nguyên nhân hôi miệng là rất quan trọng nhằm xác định phương pháp điều trị thích hợp nhất

  • Nguyên nhân bắt nguồn từ miệng:
    1. Vệ sinh răng miệng kém
    2. Mảng bám/ sâu răng
    3. Viêm nướu/ viêm nha chu
    4. Khô miệngNhét thức ăn
    5. Bợn lưỡi
    6. Hàm giả
    7. Loét trong miệng
Vôi răng
Bợn lưỡi – Loét miệng
Hàm giả
  • Nguyên nhân bắt nguồn từ nơi khác ngoài miệng:
    1. Chế độ ăn: thức ăn có mùi, chế độ ăn acid keto …
    2. Bệnh lý và nhiễm trùng: viêm amiđan, viêm xoang, chảy dịch mũi sau …
    3. Rối loạn chuyển hóa: suy thận, xơ gan, đái tháo đường …
    4. Dùng thuốc: biphosphonates, thuốc gây khô miệng …

Điều trị hôi miệng

Cố gắng che đậy mùi đang có chỉ là phương pháp tạm thời, chẩn đoán đúng và điều trị tận gốc nguyên nhân mới có thể triệt để được hơi thở có mùi.

  • Bợn lưỡi
    1. Nguyên nhân gây hôi miệng thường gặp nhất
    2. Bề mặt lưỡi lớn, các gai lưỡi nhám gồ ghề lưu giữ thức ăn và tích tụ vi khuẩn
    3. Có thể xảy ra ở bệnh nhân bình thường và bộ răng khỏe mạnh
  • Điều trị:
    1. Cơ học: chải bề mặt lưng lưỡi mỗi ngày nhằm loại bỏ vụn thức ăn và giảm mùi
    2. Hóa học: nước súc miệng (Listerine, Chlorhexidine gluconate CHX…) là phương pháp phổ biến, được chấp nhận rộng rãi để hạn chế vi khuẩn và mùi hôi, đặc biệt hiểu quả khi dùng kết hợp với dụng cụ cạo lưỡi
  • Viêm nướu và viêm nha chu
    1. Túi nha chu sâu và nướu viêm lưu giữ vi khuẩn, mảng bám và vụn thức ăn, tất cả góp phần tạo mùi
    2. Bợn lưỡi thường gặp nhiều hơn trên những bệnh nhân có viêm nướu/ viêm nha chu
    3. Túi nha chu sâu có nhiều vi khuẩn và mùi hôi hơn
  • Điều trị:
    1. Cơ học: cạo vôi và xử lý mặt gốc răng mỗi 3-6 tháng, hướng dẫn vệ sinh răng miệng đúng cách kết hợp dùng chỉ nha khoa/ tăm nước để tránh tích tụ mảng bám
    2. Hóa học: nước súc miệng (Listerine, Chlorhexidine gluconate CHX…) giúp giới hạn vi khuẩn và kiểm soát mùi.
  • Khô miệng
    1. Nước bọt có tác dụng kháng khuẩn và giúp giới hạn mùi hôi trong miệng, giảm hình thành mảng bám, sâu răng… Khi lưu lượng nước bọt giảm, vi khuẩn sản sinh thêm nhiều hợp chất sulphur tạo mùi. Thực tế, hiện tượng “hơi thở buổi sáng” là kết quả của sự giảm tự nhiên lưu lượng nước bọt khi ngủ.
  • Điều trị:
    1. Kiểm tra tiền sử y khoa của bệnh nhân, bào gồm các thuốc đang sử dụng. Tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa nếu cần thay đổi thuốc cho bệnh nhân
    2. Liệu pháp tăng nước bọt: uống nước thường xuyên, nhai kẹo cao su, chất làm ẩm, hạn chế hoặc bỏ rượu, caffeine …
    3. Sản phẩm điều trị khô miệng không kê toa: Biotene products (Laclede), MouthKote (Parnell), XyliMelts (OralCoat), và các loại khác
    4. Liệu pháp Fluoride: kem đánh răng có Fluoride PreviDent 5000 (Colgate)

Các điều trị phổ biến và các khuyến cáo điều trị hôi miệng

Kết luận

  1. Hôi miệng có thể có nhiều nguyên nhân, một số nguyên nhân trong đó có thể điều trị y khoa. Chẩn đoán đúng nguyên nhân hôi miệng là quan trọng trong việc xác định phương pháp điều trị tốt nhất.
  2. Bợn lưỡi là nguyên nhân phổ biến nhất gây hôi miệng và có thể được cải thiện nhờ điều trị cơ học (chải lưỡi) và điều trị hóa học.
  3. Viêm nướu và viêm nha chu cũng là nguyên nhân gây hôi miệng, nhưng đòi hỏi điều trị vệ sinh răng miệng định kỳ cũng như chăm sóc răng thường xuyên tại nhà.
  4. Sản phẩm che mùi (nước súc miệng, xịt thơm miệng, kẹo cao su) hiệu quả trong việc che đậy các triệu chứng trong các tình huống cần giao tiếp xã hội, nhưng kém hiệu quả giải quyết bản chất gây hôi miệng.

BSCKII. Nguyễn Thị Thảo Vân